MS: WAT IS HET, WAT DOET HET?

In het geval van MS tegen het beschermende laagje (myeline) om zenuwbanen. Hierdoor kunnen de zenuwen in verschillende delen van het centrale zenuwstelsel beschadigd raken. Dit kan veel verschillende merkbare en onmerkbare symptomen door het hele lichaam veroorzaken.

• Is MS een veel voorkomende ziekte?

  In Nederland komt MS voor bij ongeveer 1 op de 1000 personen; dit betekent dat er ruim 17.000 mensen zijn met MS. De ziekte ontstaat meestal op relatief jonge leeftijd, vooral tussen de 20 en 40 jaar. Vrouwen hebben twee tot drie keer zo veel kans om MS te krijgen als mannen.

• Wat zijn de oorzaken voor het ontstaan van MS?

  Je vraagt je misschien af: waarom ik? Tot nu toe is niet goed
  bekend waarom de een wel MS krijgt en de ander niet.
  Er zijn wel factoren bekend die de kans op MS wat verhogen
  en de ziekte lijken te kunnen uitlokken:

  • verminderde immuniteit;
  • eerdere virale infecties;
  • erfelijke aanleg;
  • diverse omgevingsfactoren (bijv. vitamine D-tekort);
  • leefstijlfactoren (bijvoorbeeld dieet, roken).

• Wat doet MS in je lichaam?

  Normaal gesproken beschermen immuuncellen het lichaam tegen virussen, bacteriën of andere ongewenste indringers. Bij MS valt het immuunsysteem de zenuwcellen van het lichaam juist aan. Of, om precies te zijn: het beschermlaagje om de zenuwen dat myeline heet.

  Afhankelijk van de functie en plaats hebben veel zenuwcellen zo’n myelinelaag. Vergelijk een zenuw met een electriciteitssnoer: de myeline kan worden gezien als de isolerende laag om een electriciteitssnoer. Als de isolerende laag beschadigd is, kan de stroom niet meer goed worden geleid.

  Iets vergelijkbaars gebeurt bij MS. Als het laagje myeline om de zenuwcellen in de hersenen of in het ruggenmerg beschadigd is, komen de zenuwen bloot te liggen. Ze geleiden dan minder goed de signalen van en naar de hersenen. Soms gebeurt dit helemaal niet meer. Hierdoor kunnen plotseling verlammingsen
  uitvalsverschijnselen optreden.

• Wat er bij MS stap voor stap gebeurt

  1

  Verkeerd geprogrammeerde immuuncellen uit de lymfeklieren komen via het bloed in het centrale zenuwstelsel terecht.

  

  ---

  2

  Daar scheiden ze bepaalde kleine eiwitten af, zogenaamde cytokinen, die andere immuuncellen activeren en ontstekingen veroorzaken.

  

  ---

  3

  Deze ontstekingen tasten het myelinelaagje rond zenuwcellen in het centrale zenuwstelsel aan. Het aantasten van myeline leidt uiteindelijk tot beschadiging van zenuwvezels in de hersenen en het ruggenmerg. Hierdoor kunnen de zenuwen signalen niet meer goed doorgeven.

  

  ---

  4

  Dit kan heel veel verschillende zichtbare en onzichtbare symptomen veroorzaken. Vermoeidheid en uitvalsverschijnselen komen vaak voor.

  Deze symptomen kunnen optreden als een aanval, vaak een schub of relaps genoemd. Een schub is het plotseling optreden of verergeren van ziekteverschijnselen, die na 24 uur tot enkele weken deels of helemaal verdwijnen. Mogelijk merk je niets van de MS tussen aanvallen in.

  

• Wat zijn de mogelijke symptomen?

  MS kan op heel verschillende manieren te merken zijn. Sommige symptomen zijn te zien en te voelen, andere niet. MS kan voor iedereen anders zijn. Daarom wordt het wel de ‘ziekte met duizend gezichten’ genoemd.

  Mogelijke symptomen van MS zijn onder meer:

  • visuele stoornissen (bijvoorbeeld dubbel zien of wazig zien) en oogtrillingen
    (nystagmus);
  • algemene zwakte;
  • snelle vermoeidheid;
  • tintelingen of gevoelloosheid van de huid;
  • symptomen van verlamming, soms met een gevoel van stijfheid (spasticiteit);
  • coördinatie- en bewegingsproblemen;
  • problemen met spreken;
  • blaasaandoeningen;
  • pijn;
  • duizeligheid;
  • cognitieve stoornissen: verminderde aandacht, geheugen en concentratie.

• Welke soorten MS zijn er?

  Het beloop van MS verschilt sterk van persoon tot persoon. De ziekte is niet altijd ernstig. Door de sterk verbeterde behandelingen kunnen de ziekte en de symptomen vaak goed worden onderdrukt. Zo vroeg mogelijk behandelen is belangrijk in het voorkomen of beperken van blijvende schade.

  Er zijn drie soorten MS:

  1. Relapsing-remitting MS (RRMS)

  Dit is de meest voorkomende vorm. Ongeveer 85 procent van de mensen met MS heeft deze vorm van MS. Aanvallen (‘relapses’) wisselen herstel (‘remissie’) af. Een aanval kan weken duren, maar de symptomen kunnen ook jaren wegblijven.

  

  ---

  2. Secundair-progressieve MS (SPMS)

  Bij veel mensen met MS gaat RRMS in de loop van de tijd over in SPMS. Dat betekent dat je steeds minder aanvallen krijgt, maar de ziekte wel erger wordt (‘progressie’) en je dus achteruit gaat.

  

  ---

  3. Primair-progressieve MS (PPMS)

  Bij ongeveer 6,5 procent van de mensen met MS is er vanaf het begin doorgaans geen aanval en herstel. De ziekte wordt vanaf het begin langzaam steeds erger (‘primair progressief’) en de symptomen verdwijnen niet meer.

  

• Hoe beïnvloedt MS mijn leven?

  De diagnose MS gaat vaak gepaard met veel veranderingen, zowel lichamelijk als geestelijk. Dit kan natuurlijk ook gevolgen hebben voor jouw levensstijl, relatie, werk en ook bijvoorbeeld seksualiteit. In welke mate het dagelijkse leven verandert, kan afhangen van het beloop van jouw MS. Het is ook heel belangrijk hoe je zelf met je ziekte omgaat.